Food and Jesuits in the Early Modern Western World.

Claudio Ferlan

Abstract


Abstract. Despite the host of studies dealing with the Society of Jesus, there has not yet been proper coverage of the order’s connection with food. This simple thought, which I will try to flesh out in the pages that follow, is the reason why I thought fit to suggest a few possible lines of research based on personal investigation, currents of history-writing and, last but not least, Jesuit sources (published or otherwise). The essay’s main purpose is to go into some essential aspects of negotiations between individuals and cultural models via the study of specific habits and rules relating to food, thereby improving our knowledge of western Christianity.


Full Text

PDF (English)

Riferimenti bibliografici


Acosta J. de (1590), Historia Natural y Moral de las Indias, Sevilla: Juan de León.

Acosta J. de (1670), De promulgando Evangelio apud barbaros, sive de

procuranda indorum salute, libri sex, Luduni: Sumptibus Laurentii Anisson.

Albala K. (2002), Eating right in the Renaissance, Berkeley-Los Angeles-

London: University of California Press.

Albala K. (2011), The Ideology of Fasting in the Reformation Era, in Food

and Faith in Christian Culture, edited by T. Eden, K. Albala, New York:

Columbia University Press, pp. 41-58.

Assouly O. (2002), Les nourritures divines. Essai sur les interdits alimentaires, Paris: Actes Sud.

Azevedo Fernandes J. (2011), Selvagens bebedeiras, Álcol e contatos culturais no Brasil Colonial – Séculos XVI-XVII, São Paulo: Alameda.

Bertrand R. (2013), Histoire globale, histoires connectées, un «tournant»

historiographique?, in Le «tournant global» des sciences sociales, edited by A. Caillé0, S. Dufoix, Paris: La Découverte, pp. 44-66.

Breccia Fratadocchi M.M. (1996), En ces tables vous êtes assis tous les jours… Il refettorio e i luoghi della vita comune della Compagnia di Gesù, in Il cibo e la regola, Catalogo della mostra tenuta a Roma nel 1996, Roma, Biblioteca Casanatense, pp. 218-227.

Buccini A.F. (2016), Defining ‘Cuisine’: Communication, Culinary Grammar and the Typology of Cuisine, in Food and Communication: Proceedings of the Oxford Symposium on Food and Cookery, edited by M. McWilliams, Totnes: Prospect Books, pp. 105-121.

Claflin K.W. (2012), Food among the Historians: Early Modern Europe, in

Writing Food History: A Global Perspective, edited by K.W. Claflin, P.

Scholliers, London-New York: Bloomsbury, pp. 38-58.

Corcuera de Mancera S. (1991), El fraile, el indio y el pulque. Evangelización y embriaguez en la Nueva España (1532-1548), México: Fondo de Cultura Económica.

D’Ambrosio A. (2006) «Meglio eser macro e eser di Dio che eser grasso e eser del demonio. I gesuiti e il cibo nelle missioni», in “… nelle Indie di quaggiù”. San Francesco de Geronimo e i processi di evangelizzazione nel Mezzogiorno moderno, edited by M. Spedicato, Galatina: Edizioni Panico, pp. 275-286.

D’Ambrosio A. (2014), Il cibo fra regole e bilanci. L’alimentazione dei gesuiti a Roma secoli XVI-XIX, «Studi Romani», LXII, 1-4, pp. 209-231.

Davies A.R., Legg R. (2018), Fare sharing: interrogating the nexus of ICT,

urban food sharing, and sustainability, «Food, Culture & Society», 21, 2,

pp. 233-254.

De Franceschi S. (2018), Morales du Carême: Essai sur les doctrines du

jeûne et de l’abstinence dans le catholicisme latin XVIIe-XIXe siècle, Paris: Beauchesne.

Douki C., Minard P. (2007), Histoire globale, histoires connectées: un

changement d’échelle historiographique? Introduction, «Revue d’histoire

moderne et contemporaine», 5, 54bis, pp. 7-21.

Ferlan C. (2017a), Ivresse et gourmandise dans la culture missionnaire jésuite. Entre bière et maté (XVIe-XVIIIe siècles), «Archives de sciences sociales des religions», 178, 72, pp. 257-278.

Ferlan C. (2017b), La pericolosità degli eccessi. Ignazio di Loyola e le regole della tavola, «Ignaziana», 23, pp. 3-16.

Ferlan C. (2018a), Sbornie sacre, sbornie profane. L’ubriachezza dal Vecchio al Nuovo Mondo, Bologna: il Mulino.

Ferlan C. (2018b), Ayuno Eclesiástico, «Max Planck Institute for European

Legal History Research Paper Series», 2018-09, https://papers.ssrn.com/

sol3/papers.cfm?abstract_id=3260582>.

Ferlan C. (2018c), Cibo sacro. Questioni alimentari nella storia delle religioni, «Annali dell’Istituto Storico italo-germanico in Trento», 44, 2, pp. 183-204.

Flandrin J.-L. (1983), Le goût et la nécessité: réflexions sur l’usage des graisses dans les cuisines de l’Europe occidentale, XIVe-XVIIIe siècles, «Annales ESC», XXXVIII, pp. 369-401.

Flandrin J.-L. (2011), L’alimentazione contadina in un’economia di

sostentamento, in Storia dell’alimentazione, edited by J.-L. Flandrin, M.

Montanari, Roma-Bari: Laterza, pp. 465-489.

Garavaglia J.C. (2008), Mercado interno y economía colonial. Tres siglos de historia de la yerba mate, Edición 25° Aniversario, Rosario: Prohistoria.

García Hernán H. (2013), Ignacio de Loyola, Madrid: Taurus.

Gentilcore D. (2010), The Levitico, or How To Feed a Hundred Jesuits, «Food & History», 8, n. 1, pp. 87-120.

Gentilcore D. (2015), Food and Health in Early Modern Europe, London-New Delhi-New York-Sidney: Bloosmbury.

González de Cámara L., Memoriale, in Ignatius de Loyola (1943), Fontes

Narrativi de S. Ignatio et de Societatis Iesu initiis, vol. I, Narrationes scriptae ante annum 1557, Romae: Institutum Historicum Societatis Iesu, pp. 640-641.

Grumett D., Muers R. (2010), Theology on the Menu: Asceticism, Meat and Christian Diet, London: Routledge.

Gruzinski S. (2001), Les mondes mêlés de la Monarchie catholique et autres “connected histories”, «Annales. Histoire, Sciences Sociales», 56, n. 1, pp. 85-117.

Gullino G. (1983), Corner, Alvise, in Dizionario Biografico degli Italiani, vol. 29, pp. 142-146, .

Hailwood M. (2016), Historical perspectives, in The Sage Handbook of Drug and Alcohol Studies: Social Science Approaches, edited by T. Kolind, B. Thom and G. Hunt. London: Sage, pp. 9-29.

Henryot F. (2015), s, Paris: Vuibert. 2015.

Hubert A. (2007), Alimentation, in Dictionnaire de l’ethnologie et de

l’anthropologie, sous la direction de P. Bonte, M. Izard. Paris: Puf, pp. 750- 751.

Ignatius de Loyola (1904), [Autobiografía], in: Monumenta Ignatiana ex

autographis vel antiquioribus exempis collecta, Series quarta, Tomus primus. Matriti: Typis Gabrielis del Horno, pp. 31-93.

Ignatius de Loyola (1905), Monumenta Ignatiana ex Autographis vel ex

Antiquioribus Exemplis Collecta, Series Prima, Epistolae et Instructiones,

Tomus Tertius, Matriti: Typis Gabrielis López del Horno.

Ignatius de Loyola (1936), Constitutiones Societatis Iesu, Tomus Secundus, Textus Hispanus, Romae: Institutum Historicum Societatis Iesu.

Ignatius de Loyola (1948), Monumenta Ignatiana, Series Tertia, Vol. IV,

Regulae SI (1540-1556), Romae; Institutum Historicum Societatis Iesu.

Ignatius de Loyola (1955), Monumenta Ignatiana. Series secunda: Exercitia spiritualia Sancti Ignatii de Loyola et eorum directoria. Tomus II directoria, Romae: Institutum Historicum Societatis Iesu.

Ignatius de Loyola (1969), Monumenta Ignatiana. Series secunda: Exercitia spiritualia Sancti Ignatii de Loyola et eorum directoria. Tomus I exercitia spiritualia, Romae: Institutum Historicum Societatis Iesu.

Ignatius de Loyola (1977), Fontes documentales de S. Ignatio de Loyola.

Documenta de S. Ignatii familia et patria, iuventute, primis sociis, Romae: Institutum Historicum Societatis Iesu.

Ignazio di Loyola (1977), Gli scritti, ed. M. Gioia, Torino: Utet.

Laudan R. (2016), Homegrown Cuisines or Naturalized Cuisines? The History of Food in Hawaii and Hawaii’s Place in Food History, «Food, Culture & Society», 19, 3, 2016, pp. 437-459.

Lecoutre M. (2011), Ivresse et ivrognerie dans la France moderne, Rennes-Tours: Presses Univeristaires de Rennes/Presses Universitaires François Rabelais.

Lukács L., ed. (1965), Monumenta Paedagogica Societatis Iesu, I, 1540-1556. Romae: Institutum Historicum Societatis Iesu.

Lukács L., ed. (1974a), Monumenta Paedagogica Societatis Iesu, II, 1557-1572. Romae: Institutum Historicum Societatis Iesu.

Lukács L., ed. (1974b), Monumenta Paedagogica Societatis Iesu, III, 1557-1572. Romae: Institutum Historicum Societatis Iesu.

Luther M. (1912), Werke. Kritische Gesamtausgabe, Tischreden, 1 Band,

Weimar: Hermann Böhlaus Nachfolger, 1912.

Maeder E.J.A., edited by (1984) Cartas anuas de la Provincia del Paraguay, 1637-1639, Buenos Aires: Fundación para la Educación, la Ciencia y la Cultura.

Martinoli Santini L. (1996), S. Ignazio di Loyola e la Compagnia di Gesù: I

Gesuiti e il cibo, in Il cibo e la regola, Catalogo della mostra tenuta a Roma nel 1996, Roma: Biblioteca Casanatense, pp. 213-217.

Mateos J. (1954), Obras del P. José de Acosta, Madrid: Atlas.

Mauss M. (1923-1924), Essai sur le don. Forme et raison de l’échange dans les societés archaïques, «L’Année Sociologique», 1, pp. 30-186.

Metzler J. (1991), America Pontificia, Primi saeculi evangelizationis 1493-

: documenta Pontificia ex registris et minutis praesertim in Archivo

Secreto Vaticano existentibus, 2 voll., Città del Vaticano: Libreria Editrice

Vaticana.

Montanari M. (1988), Alimentazione e cultura nel Medioevo, Roma-Bari:

Laterza.

Montanari M. (2011), Sistemi alimentari e modelli di civiltà, in Storia

dell’alimentazione, edited by J.-L. Flandrin, M. Montanari. Roma-Bari:

Laterza, pp. 73-82.

Montanari M. (2015), Mangiare da cristiani. Diete, digiuni, banchetti. Storie di una cultura, Milano: Rizzoli.

Morales M. (2012), Reading Inebriation in Early Colonial Peru, Farnham:

Ashgate.

Muchnik J. (2006), Nourrir le corps humain et le corps social, in Le monde

peut-il nourrir tout le monde? Sécuriser l’alimentation de la planète, sous la direction de H. Bernard, C. Olivier. Paris: INRA, IRD., pp. 25-42.

O’Connor K. (2015), The Never-ending Feast. The Anthropology and

Archaeology of Feasting, London-New Dehli-New York-Sidney: Bloomsbury.

O’Malley J.W. (1993), The First Jesuits, Cambridge, London: Harvard

University Press.

O’Malley J.W. (2018), Past, Present, and Future of Jesuit Studies:

Historiographical Thoughts, «Journal of Jesuit studies», 5, 4, pp. 501-510.

Pilcher J. (2016), The Embodied Imagination in Recent Writings on Food

History, «American Historical Review», 121, 3, pp. 861-888.

Regula Benedicti, in < http://www.intratext.com/X/LAT0011.HTM>.

Rouillon Arróspide J. L. (1997), Antonio Ruiz de Montoya y las Reducciones del Paraguay, Asunción: CEPAG.

Saignes T., ed. (1993), Borrachera y memoria: la experiencia de lo sagrado en los Andes, La Paz: Hisbol.

Sarreal J.J.S. (2014), The Guaraní and Their Missions. A Socioeconomic

History, Stanford (CA): Stanford University Press.

Scholliers P. (2009) Food Culture in Belgium, Westport CT: Greenwood Press. Thomae de Aquino, Summa Theologiae, .

Villani S. (2018), Unintentional Dissent: Eating Meat and Religious Identity among British Residents in Early Modern Livorno, in The Roman Inquisition: Centre versus Peripheries, edited by K. Aron-Beller, C. Black, Leiden: Brill, pp. 373-394.




DOI: http://dx.doi.org/10.13138/2039-2362/2072

Copyright (c) 2019 IL CAPITALE CULTURALE. Studies on the Value of Cultural Heritage

Licenza Creative Commons edita dall'eum e gestita dall'Università di Macerata, Dipartimento di Scienze della formazione, dei beni culturali e del turismo, Sezione di Beni Culturali, piazzale Bertelli 1, 62100 Macerata, Italia.

Adotta specifiche politiche per la gestione e protezione dei dati.